Maximumsnelheid: alles wat je moet weten voor je theorie-examen
Je kent het vast wel. Je rijdt over een weg die je niet zo goed kent, maar opeens vraag je je af wat de maximumsnelheid is. Heel lastig, want je zit niet op een onnodige bekeuring te wachten! Daarom nog even een spoedcursusje maximumsnelheden!
De basis van maximumsnelheid
Voordat we alle maximumsnelheden nader gaan bekijken, is er iets wat je weten moet. Er zijn alleen maximumsnelheden opgenomen in de wet. Je mag dus sowieso niet sneller rijden op die weg dan is bepaald. Maar heel vaak is de maximumsnelheid ter plekke even niet veilig.
De wet zegt dan dat bestuurders niet sneller mogen rijden dan je je voertuig tot stilstand kan brengen over de afstand dat de weg vrij én te overzien is.
Klinkt misschien een beetje vaag. Het zit zo: bovenstaande is bijvoorbeeld aan de orde bij een onoverzichtelijke bocht. Rij je daar met de maximumsnelheid op af, dan kan je misschien niet op tijd voldoende afremmen of stoppen als er plotseling een tegenligger verschijnt. Omdat je de weg niet voldoende kon inkijken ná de bocht. Daar kan immers van alles achter vandaan komen. Je moet dus goed leren voorspellen!
Ook bedoelt de wetgever hiermee dat je voldoende afstand moet houden tot je voorligger. En dat je je gedrag dus ook moet veranderen als de remweg bijvoorbeeld langer wordt door de toestand van het wegdek, je voertuig of lading.
We beginnen bij de regels van de maximumsnelheid
Allereerst moet je weten of je binnen of buiten de bebouwde kom rijdt. Dit verandert als je een blauw plaatsnaambord passeert. Als je de bebouwde kom uitrijdt, dan zie je een rode streep door de plaatsnaam. Die borden zien er bijvoorbeeld zo uit:
Er zijn een paar verkeersregels die veranderen na het passeren van zo’n plaatsnaambord. Voor deze blog kijken we alleen naar de snelheidsregels. We gaan dit hieronder bekijken.
Maximumsnelheid binnen de bebouwde kom
Er hoeft na het binnenrijden van de bebouwde kom niet verplicht een apart bord met daarop de maximumsnelheid te worden geplaatst. Het is namelijk bij wet bepaald dat auto’s, motoren, vrachtauto’s en bussen dan automatisch een maximumsnelheid krijgen van 50 km/uur.
Soms kiest de wegbeheerder voor een afwijkende maximumsnelheid. Bijvoorbeeld 70 km/uur. Dit is een tijdelijke afwijking op 50 km/u. Bijvoorbeeld op een grote doorgaande weg. Als je een kruispunt of een zijweg passeert en deze afwijking wordt niet herhaald, dan geldt ‘automatisch’ dat je weer 50 km/uur moet gaan rijden!
Maximumsnelheid 30 km-zone
Een speciale en veel voorkomende afwijking binnen de bebouwde kom is de 30 km-zone. Dit zie je heel vaak in woonwijken en winkelstraten. Daar is een snelheid van 50 km/uur vaak onveilig. Omdat dit een zone is, geldt deze snelheid voor een groot gebied. Je mag pas weer sneller rijden nadat je het ‘einde 30-km-zone bord’ bent gepasseerd.
Als je het ‘einde-bord’ bent gepasseerd gaat de maximumsnelheid standaard weer omhoog naar 50 km/u. Tenzij borden zeggen dat het anders is!
Maximumsnelheid in een erf
In het erf geldt voor alle bestuurders een maximumsnelheid van 15 km/u. Dat geldt zelfs als je op je fiets rijdt! Je herkent het erf aan onderstaande borden.
Als je een erf verlaat mag je dus weer 50 km/u gaan rijden, tenzij borden zeggen dat het anders is.
Maximumsnelheid voor andere bestuurders binnen de bebouwde kom
De volgende voertuigen mogen nooit sneller rijden dan hieronder weergegeven. Voor deze voertuigen bestaan geen aparte snelheidsborden. Ze moeten echter wel langzamer gaan rijden als dat op een verkeersbord staat aangegeven!
Maximumsnelheid binnen bebouwde kom Bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen
Op de rijbaan mogen beide voertuigen 45 km/u rijden en op het fiets/bromfietspad mogen deze voertuigen 30 km/u.
Maximumsnelheid binnen bebouwde kom Snorfiets
De snorfiets mag binnen de bebouwde kom 25 km/u rijden.
Maximumsnelheid binnen bebouwde kom Brommobiel
De brommobiel mag binnen de bebouwde kom 45 km/u rijden.
Maximumsnelheid binnen bebouwde kom Gehandicaptenvoertuigen op trottoir
Als een gehandicaptenvoertuig op het trottoir (stoep) rijdt, dan mag het voertuig binnen de bebouwde kom 6 km/u rijden.
Maximumsnelheid binnen bebouwde kom Land- en bosbouwtrekkers en mobiele machines
De Land- en bosbouwtrekkers en mobiele machines mogen binnen de bebouwde kom 25 km/u rijden, tenzij er op een rijbaan gereden wordt waar de fietsers niet zijn toegestaan of op een 70 km-weg: dan is hun maximumsnelheid 40 km/u.
Maximumsnelheid buiten de bebouwde kom
Buiten de bebouwde kom zijn de wegen meestal ruimer en mogen we sneller rijden. Als er geen afwijkende borden zijn is de maximumsnelheid 80 km/u. Je kan vaak aan de wegbelijning een indicatie krijgen van de maximumsnelheid.
In ons blog over de wegbelijning leggen we dat uit. In elk geval geldt altijd dat wat op borden staat moet worden opgevolgd.
Let op dat het soms wel toegestaan is voor langzame bestuurders, zoals brommobielen en tractoren, om van 80-km wegen gebruik te maken!
Maximumsnelheid 60 km-zone
Op wegen waar 80 km/u niet verantwoord is, wordt de snelheid verlaagd naar 60 km/u. Vaak wordt dit gedaan in landelijk of bosrijk gebied, omdat die weggetjes vaak vrij smal zijn. Deze snelheid geldt net zo lang tot het ‘einde 60 km-zone’ bord. En na het passeren van het ‘einde 60 km-zone’ bord? Dan mag je weer 80 km/u gaan rijden, tenzij er beperkingen staan uiteraard. Zo zien het begin en einde van de zone eruit:
Maximumsnelheid Autoweg
De meeste autowegen liggen buiten de bebouwde kom. In dat geval is de maximumsnelheid 100 km/u. Na het bord ‘einde autoweg’ ben je meestal nog steeds buiten de bebouwde kom, dus wordt je maximumsnelheid 80 km/u. Zo herken je een autoweg:
Maximumsnelheid Autosnelweg
Op de snelweg is iets bijzonders aan de hand. Al jaren staat in heel Nederland op de verkeersborden dat de maximumsnelheid overdag 100 km/u is. Maar eigenlijk is 100 km/u niet de snelheid die in de wet staat. Wist je dat de officiële maximumsnelheid volgens de wet nog steeds 130 km/u is? Autosnelwegen herken je aan onderstaande borden.
Soms mag je ’s avonds tussen 19:00-6:00 sneller rijden. Dat staat dan op een onderbord aangegeven. Heb je geen onderbord? Dan geldt 100 km/u de hele dag!
Zoals je hierboven en hieronder ziet heb je een bord met de maximumsnelheid erop en daaronder het tijdsvenster waarin je die snelheid moet rijden. Buiten het tijdsvenster geldt dan de oorspronkelijke maximumsnelheid van 130 km/u weer.
Soms staat er bij dat je tussen 19:00-6:00 maar 120 km/u mag rijden. Dan staan er dus 4 borden onder elkaar, zie voor een voorbeeld de afbeelding hieronder.
Op veel snelwegen mag je overdag 100 km/u rijden en ’s avonds en ’s nachts is de maximumsnelheid 120 km/u. Hieronder zie je hoe die bordencombinatie er dan uitziet. Ze staan dus letterlijk onder elkaar geplaatst! Er zijn dus veel variaties. Goed opletten dus!
Maximumsnelheid grote voertuigen op autowegen en autosnelwegen
Let goed op als je achter je auto een aanhangwagen vervoert, want dan verandert de maximumsnelheid naar 90 km/u. Je mag dus nooit sneller!
Voor vrachtauto’s en bussen is de maximumsnelheid 80 km/u. Tenzij de bus een goedkeuring bij het RDW heeft gehad. Dan mag deze bus 100 km/u rijden. Dat noemen we een T-100 bus en er moet dan een sticker achterop de bus met het cijfer ‘100’ zijn geplakt als herkenning.
Elektronische signaleringsborden (matrixborden)
Met name boven de autosnelweg hangen elektronische signaleringsborden. Meestal verlagen ze de maximumsnelheid (tijdelijk). Bijvoorbeeld omdat er file is of omdat er aan de weg wordt gewerkt. Weet dat het tegenwoordig geen vrijblijvende snelheid meer is die wordt geprojecteerd! Het is altijd een maximumsnelheid!
Wist je dat als er gele knipperlichtjes omheen branden het betekent dat deze snelheid voor het eerst wordt weergegeven in deze situatie? Het betekent dus een verandering. Handig als je het in de verte misschien nog niet kan lezen. Als je een rode cirkel om de snelheid ziet staan, dan is het een permanente lage snelheid. Vaak is er dan ook een trajectcontrole om dit te handhaven!
Minimumsnelheid
Over minimumsnelheden kunnen we heel kort zijn: Die bestaan niet. Maar: Het is bij wet verboden je zodanig te gedragen dat je gevaar of onnodige hinder veroorzaakt. Op basis van dat wetsartikel zou je eventueel wel bekeurd kunnen worden. Stel je voor dat je, zonder dat er file staat, met 30 km/u over een autosnelweg rijdt. Dat is levensgevaarlijk!
Maar let op:
Verwar het volgende niet met een minimumsnelheid: Op een autoweg mag je alleen komen als je motorvoertuig tenminste 50 km/u kan én mag rijden. Voor autosnelwegen is dat 60 km/u.
Dit moet je niet opvatten als minimumsnelheden maar meer als een technische minimumeis om van deze wegen gebruik te mogen maken. Hiermee worden bijvoorbeeld alle bromfietsen en landbouwvoertuigen geweerd (zelfs al zouden ze zo snel kunnen, dan mag het nog niet). En wat dacht je van de situatie dat je auto kapot is? Als je daardoor bijvoorbeeld niet sneller kan rijden dan 50 km/u dan mag je nog wel de autoweg op, maar de autosnelweg niet meer.
Maximumsnelheid voor andere bestuurders buiten de bebouwde kom
Maximumsnelheid buiten bebouwde kom Bromfietsen
De bromfiets mag buiten de bebouwde kom op de rijbaan 45 km/u rijden en op het fiets/bromfietspad 40 km/u.
Maximumsnelheid buiten bebouwde kom Snorfiets
De snorfiets mag buiten de bebouwde kom 25 km/u rijden.
Maximumsnelheid buiten bebouwde kom Brommobiel
De brommobiel mag buiten de bebouwde kom 45 km/u rijden.
Maximumsnelheid buiten bebouwde kom Land- en bosbouwtrekkers en mobiele machines
De land- en bosbouwtrekkers en mobiele machines mogen buiten de bebouwde kom 40 km/u rijden.
Maximumsnelheid bij wegwerkzaamheden
Let op bij wegwerkzaamheden. De maximumsnelheid wordt daar vaak tijdelijk verlaagd zodat de wegwerkers veilig kunnen werken. Dat zie je dan op borden langs of boven de weg staan. Soms staan er zelfs meerdere snelheden vlak na elkaar. De wet zegt dan dat je de laagst aangeven snelheid moet aanhouden! Wist je dat bekeuringen bij wegwerkzaamheden veel duurder zijn?
Adviessnelheid
Sommige situaties zijn mogelijk onverwachts vervelender dan je vooraf zou denken. Om je daarop te attenderen kan een wegbeheerder ervoor kiezen om een adviessnelheid te plaatsen. Hieronder zie je hoe dat eruit ziet. Meestal staat er dan ook een waarschuwingsbord bij zodat je weet waar je op moet letten. Het advies zal altijd minimaal 20 km/u langzamer zijn dan de plaatselijke maximumsnelheid.
Let wel goed op:
Een adviessnelheid is gebaseerd op een gewone personenauto bij gunstige weersomstandigheden! Rij je dus met een ander type voertuig of belading of het wegdek zou glad kunnen zijn, dan moet je zelf de conclusie trekken dat het advies op zo’n moment veel te hoog kan zijn! Je krijgt geen bekeuring voor iets sneller rijden dan het advies, maar als er iets gebeurt in zo’n situatie en daaruit blijkt dat je veel sneller moet hebben gereden dan verantwoord was, dan kan je daar wel problemen mee krijgen!
Volgafstand houden
Vlot rijden kan alleen als je daar veilig de ruimte voor hebt. Je remweg is vaak langer dan je denkt en daar komt je reactieafstand nog bij. Houd daarom met gunstige weersomstandigheden met je auto minimaal 2 seconden volgafstand aan! En bij slecht weer dus nog meer.
Cruise control
Tegenwoordig hebben veel auto’s cruise control. Dat is heel handig, want op een rustige doorgaande weg kun je daarmee je snelheid vastzetten en ontspannen je rit vervolgen zonder dat je zelf steeds op het gas hoeft te drukken. Dat is ook gunstig voor je verbruik en verkleint de kans op een bekeuring! Nadeel kan wel zijn dat je reactietijd soms iets langer kan worden doordat het zo ontspannen rijdt. Ook met gladheid of slecht zicht is het gebruik van cruise control niet aan te raden!
Adaptive cruise control
Een variant daarop is adaptive cruise control. Die houdt niet alleen de ingestelde snelheid vast maar de radar van de auto registreert ook als het voertuig voor je dichterbij komt. Dan zal je auto automatisch gaan inhouden om de afstand te corrigeren. En andersom ook: Hij zal weer versnellen naar de ingestelde snelheid als de afstand correct is.
Let erop dat je de radar voldoende schoon houdt om een goede werking te behouden (zie instructieboekje).
Wees ook alert dat smalle verkeersdeelnemers, zoals motorrijders, soms niet door de radar worden opgemerkt! Blijven opletten dus, want de bestuurder blijft aansprakelijk!
ISA (Intelligente Speed Assistant)
Alle nieuw verkochte auto’s moeten voorzien zijn van een snelheid-assistent die jou waarschuwt wanneer je de maximumsnelheid overschrijdt.
De auto kan een waarschuwing in het display geven of een waarschuwende piep laten horen. Er zijn ook auto’s waarbij het gaspedaal inhoudt of waarbij het stuur begint te trillen.
Lees in het instructieboekje wat je kan verwachten hoe jouw auto reageert, want dat verschilt per merk. Ook hoe je het kan uitzetten in bijvoorbeeld een noodgeval, staat daarin omschreven!
Tenslotte: denk ook zelf na over je maximumsnelheid
Ook al geeft je navigatiesysteem misschien de maximumsnelheid aan, toch moet je nog steeds zelf controleren of deze gegevens wel kloppen. Je zit tenslotte niet te wachten op een bekeuring, toch?